Sterownik chłodzony wentylatorem?

Chłodzenie sterownika wentylatorem nie jest standardowym rozwiązaniem. Jednak w sytuacji, kiedy to ten zamontowany jest wewnątrz skrzynki – może okazać się niezbędne.

Rozpatrzmy sytuację, kiedy sterownik ma zabezpieczenie termiczne, zatem po osiągnięciu temperatury 80 st zostanie rozłączony przewód stacyjki i rower się wyłączy. Dodatkowo załóżmy, że przy dynamicznej jeździe owo zabezpieczenia działa i czasem nam rower wyłącza. Aby zminimalizować grzanie się wystarczy w skrzynce doprowadzić do jakiegokolwiek ruchu powietrza. Zazwyczaj nie ma potrzeby jego wymiany z zewnątrz zatem skrzynka nawet nie musi mieć żadnych otworów wentylacyjnych.

Zasilanie

Zazwyczaj korzysta się z wentylatorów 12V, zwyczajnych komputerowych. Niestety w rowerze nie ma 12V, tylko 48V czy 60V i nie można podłączyć wentylatora bezpośrednio. Musimy najpierw zmniejszyć napięcie zasilania na 12V.

Opcje są 2:

• Rezystor: Wchodzisz na ten kalkulator. Co prawda jest on dla diod LED ale dla naszych potrzeb będzie dobry.

1. W pierwszym polu wpisujesz napięcie na naładowanym akumulatorze, np 67V, 50V itp
2. W kolejnym polu wpisujesz prąd, jaki pobiera wentylator. Pisze na nim, np 0.11A = 110mA Najlepiej jest wybrać jakiś wolnoobrotowy wentylator o poborze nie większym niż około 0.10A = 100mA
3. W ostatnim polu wpisz napięcie zasilania wentylatora, np 12V.

Otrzymany wynik to:

Rezystor powinien mieć wartość: 500 Ω
Wymagana moc rezystora: 6.05 W

Jeżeli kupisz rezystor 500R o mocy 5-10W to podłączając go do baterii 16s będzie można przez niego zasilić wiatraczek 12V.

Oczywiście takie rozwiązanie, mimo, że tanie, ma wady. Rezystor będzie się grzał więc trzeba koniecznie odsunąć go od innych elementów. No i te 6Watt, które będzie pochłaniać – tracimy w formie ciepła. Choć akurat te straty można zmniejszyć, o czym powiem w dalszej części opisu.

• Przetwornica: Można zakupić czasem w różnych miejscach przetwornice 72V -> 12V. Mimo, że rozwiązanie jest wyraźnie droższe, to na pewno wygodniejsze niż rezystor. Nie powoduje strat energii.

Pamiętaj, że niezależnie jaką opcję wybrałeś – punkt zasilania dla wentylatora musi znajdować się za BMSem, a nie miedzy nim, a akumulatorami. Głupio by było, żeby wentylator rozładował nam akumulatory do zera podczas tygodniowego postoju ;)

Włączanie

Skoro mamy już opracowany sposób zasilania wentylatora – trzeba zadecydować jak będzie uruchamiany. Tutaj też mamy 2 opcje.

• Wentylator pracuje non stop.

Włączamy rower – wentylator się uruchamia, niezależnie od tego jaka jest temperatura sterownika. Ta opcja jest prosta i wygodna. Minus zasilania dla wentylatora (lub przetwornicy jeśli taką mamy) bierzemy z pola -P BMSa, czyli tam, gdzie jest podłączony sterownik, a plus bierzemy z zasilania przechodzącego przez przewód stacyjki. Wtedy po przekręceniu kluczyka od razu włącza się wentylator. Opcja ta szczególnie polecana jest, jeśli mamy przetwornicę, Mając rezystory one będą się grzały cały czas, nawet jeśli temperatura sterownika nie jest duża, a to będzie powodować straty energii

• Wentylator pracuje tylko po nagrzaniu sterownika.

To jest bardzo prosto zrobić. Jeśli w sterowniku masz już zabezpieczenie termiczne, to wystarczy, że obok zamontujesz jeszcze jeden wyłącznik termiczny, ale nie na 80st, tylko na 40st, oczywiście w wersji NO, czyli otwartej. Jeśli temperatura sterownika wzrośnie do poziomu 40st to wyłącznik zewrze obwód (czyli odwrotnie jak w przypadku zabezpieczenia termicznego) i uruchomi wentylator zasilany albo z rezystora, albo z przetwornicy. Jest to proste i dość eleganckie rozwiązanie. Oczywiście, jeśli temperatura będzie rosnąć nadal i dobije do 80 to sterownik i tak się wyłączy, ale dzięki temu, że wentylator nadal pracuje (bo ten ma przewód plusa podłączony przed punktem rozwieranym przez zabezpieczenie termiczne) to szybciej wychłodzi urządzenie i szybciej będzie można jechać.

Powtarzam jeszcze raz, takie zabiegi mogą być potrzebne jeśli sterownik jest zamknięty bez przepływu powietrza. Kontroler zamontowany na zewnątrz skrzynki nie wymaga żadnych dodatkowych zabezpieczeń.

komentarze 4 do wpisu “Sterownik chłodzony wentylatorem?”

1. Grzegorz pisze:

   9 lipca 2020 o 06:36

   Można by zastosować odpowiedni termistor ntc oraz prosty ogranicznik prądu
   na lm317hvt.

   Odpowiedz
   • Grzegorz pisze:

     9 lipca 2020 o 06:42

     …..zasilanie z dynama to także jakies rozwiazanie :-) To tyle pomysłów.

     forumowicz Arbiter

     Odpowiedz
2. Zielony w temacie pisze:

   30 kwietnia 2020 o 22:23

   A czy praktykuje sie chlodzenie baterii podobnym wiatraczkiem ?

   Odpowiedz
   • tas pisze:

     30 kwietnia 2020 o 22:40

     Nie praktykuje, należy budować akumulator aby nie grzał się podczas pracy

     Odpowiedz